Reviews

Nofel antur wreiddiol, Gymraeg ar gyfer yr arddegau.
*Cyhoeddwr: Y Lolfa*

Hanes Hywel Dafydd, y bachgen pymtheg oed a adawodd harbwr Aberdaugleddau ym mis Mehefin 1705 i fynd ar ‘fordaith ei freuddwydion’ ac a ddaeth, ymhen amser, yn un o gapteiniaid môr-ladron mwyaf dylanwadol y ddeunawfed ganrif a gawn yn y nofel antur hon i ddarllenwyr yn eu harddegau. Dyma stori wreiddiol, afaelgar sydd â chyffro’n byrlymu trwyddi ac sydd, o ddwyn dyfyniad Siwan Rosser ar glawr blaen y llyfr, yn ‘chwip o nofel am oes aur y môr-ladron Cymreig’.

Disgrifir y gyfrol fel ‘ffuglen hanesyddol’, ac er bod stori Hywel Dafydd wedi’i seilio ar hanes go iawn y môr-leidr o Gymro, defnyddiodd yr awdur dipyn o ddychymyg er mwyn rhoi cig ac esgyrn ar y cymeriadau a’r digwyddiadau. Fe gydiodd y stori ynof o’r cychwyn cyntaf a chefais gryn fwynhad o gael fy nhywys yng nghwmni’r Capten Dafydd a’i griw i bedwar ban y byd a rhannu sawl antur gyffrous â hwy.

Mae’r ysgrifennu’n fyrlymus a ffraeth, y cymeriadu’n effeithiol ac apelgar (yn enwedig y portread o’r Capten Dafydd carismatig) a’r digwyddiadau llawn cyffro yn dod yn fyw ym meddwl y darllenydd. Teimlais sawl tro fel pe bawn yno gyda’r Capten Dafydd – yn sefyll ar fwrdd ei longau amrywiol, neu’n ysbeilio un o longau’r gelyn. Gwneir defnydd helaeth hefyd o idiomau a dywediadau Cymraeg naturiol, yn ogystal ag ieithwedd arbenigol yn ymwneud â llongau a bywyd y môr. Yn wir, mae’r cyfan yn gydnaws ag arddull brenin y nofelau antur Cymraeg ei hun, T. Llew Jones.

Nid hawdd o beth yw ysgrifennu stori yn seiliedig ar hanes go iawn person o gig a gwaed, yn enwedig pan fo’r person hwnnw’n ffigwr hanesyddol oedd yn byw dros dri chan mlynedd yn ôl, ond ceir ôl ymchwil trwyadl dros ben yn y nofel hon, fel y gwelir o’r llyfryddiaeth helaeth yng nghefn y gyfrol. Cefais gryn fwynhad o ddysgu am hanes y môr-leidr o Gymro na wyddwn i fawr ddim amdano cynt ac, yn hynny o beth, llwyddodd yr awdur yn gampus i drosglwyddo’i diddordeb hi yn hanes y môr-ladron Cymreig i’r darllenydd.

Llongyfarchiadau mawr i Awen Schiavone ar ysgrifennu nofel gyntaf, ac un a lwyddodd i greu cryn argraff arnaf ac a fydd yn sicr o apelio at bobl ifanc a darllenwyr hŷn fel ei gilydd. Edrychaf ymlaen at ddarllen mwy o’i gwaith yn y dyfodol.
*Mared Llwyd @ www.gwales.com*